| « | April 2008 | » | ||||
 |
||||||
| S | M | T | W | T | F | S |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | |||
DAGITI mannurat a napagasatan nga agbalin nga A.N.A.K. ti RFAAFIL ita a tawen 2008. Maikkan dagitoy a mannurat iti libre a registration iti maika-40 a kombension ti Gumil Filipinas a maangay iti Francisco L Dy Coliseum, Cauayan City, Isabela.
Isuda dagitoy: Mancielito Tacadena, Florentino Lorenzana ken Arnel Querubin.
Pagyamanmi met dagiti esponsor. Isuda da: Helen Kintana, Agustin DC. Rubin ken Kim Sukinaw.
ASINO dagiti mannurat iti likudan dagiti kapintasan a sarita iti 6th RFAAFIL? Kas nadakamatmin, tallo dagiti taga-Ilocos Norte, maysa ti taga-Baguio City, ken maysa ti taga-La Union.
Dagitoyda man:
RESIBO - Sarita ni Clarita A. Sumahit ti Baguio City.
NI APO TACIO, NI LAMPANGOG, KEN NI MANOLING - Sarita ni Arnold P. Jose ti Laoag City, IN.
KEN NI PIDUT: DAGITI DATON ITI ANGEP - Sarita ni Joel B. Manuel ti Banna, Ilocos Norte.
MANIPUD KEN NI PROAILURUS AGINGGANA KEN NI DANTE - Sarita ni Errol L. Abrew ti Caba, La Union.
TAOKAYO LA NGA AGPAYSO - Sarita ni Efren A. Inocencio ti Batac, Ilocos Norte.
Madama pay laeng a kedngan dagiti hurado no ania a puesto ti gun-oden a pammadayaw dagitoy a sarita. Ngem uray no asino kadagitoy ti mangabak, maragsakankami unay. Agsusupadi dagitoy a sarita iti ramen. Napintas unay ti pannakaubonda iti 6th RFAAFIL. Pugtomi a naiget a paglalabanan dagiti taga-Ilocos Norte ti umuna a puesto.
Asino met ti pugtoyo a mangabak: ti kabalio, ti nuang, ti aso wenno dagiti dua a pusa?
Idanonmi ti nairut nga abrasami kadakayo a mamannurat. :-)
PAGUR-URAYAN iti resulta ti Salip iti Sarita ti 6th RFAAFIL, adtoy man nga iburaymi ti bukodmi a paliiw kadagiti napili a kapintasan a sarita. Kas nakunami, pagliwliwaan laeng daytoy dagiti agbasbasa a maganatan kadagiti sarita. Saanmi a panggepen nga impluwensiaan ti pangngeddeng dagiti hurado.
Dagiti trinatar nga ayup dagiti sarita. 1. Manipud ken ni Proailurus Aginggana ken ni Dante - Pusa, 2. Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep - Aso, 3. Ni Apo Tacio, ni Lampangog, ken ni Manoling - Nuang, 4. Taokayo La Nga Agpayso - Pusa, ken 5. Resibo - Kabalio.
Dagiti nagustuanmi a paset ti sarita:
MANIPUD KEN NI PROAILURUS AGINGGANA KEN NI DANTE
“APAY, Barok, mano met laeng aya ti masapultayo a kuarta wenno daga itoy a biag? Daydiay la igatang iti lungon ken daga a pakaipisokantayo, dayta laeng met,” kanayon nga ipalagipna no mapankami iti topiko a kasdiay.
Iti maysa a malem a naggapuak iti trabaho, kumaribuso dagitoy kabbalayko a nadanonak. Intarayda kano idiay ospital ni Angkel Edgar.Awan puotna a nadatngak iti emergency room. Kasla saanen nga umang-anges. Iniggamak ti imana.
“Angkel, ni Kenneth daytoy,” inyarasaasko iti lapayagna iti naglaok a danag ken panangilala.Nariknak a pinetpetanna ti imak. Apagbingngi nga isem ti timmammidaw iti rupana. Immanges iti nauneg. In-inut a limmukay ti petpetna. Daydiay laeng, impannan. Kasla adda met nagsat a banag iti maysa a paset ti pusok. Nagarimasa dagiti matak a rimmuar iti kuarto. Simrek dagiti dadduma a kakabagianmi. Madamdama pay, agdungdung-awen dagitoy.
“Aneurism,” kuna ti doktor. “Traidor dagiti kakasta a sakit.”
Agtallo aldawen a nakamasayag ni Angkel Edgar idi makasangpet amin dagiti kakasinsinko. Sakbay ti pumpon, dimteng ni Atty. Ranidae Cartas, ti abogada a kabagianmi.
Agawidkamin idi adda sobre a nalimed nga inyawat ti abogada kaniak. Linukatak a sigud apaman a makadanonak iti balaymi.
Dear Kenneth,
Saanmo nga ibagbaga daytoyen iti uray ‘sino. Adtoy ti ATM card a para kenka. Ti pin number ket isu met laeng ti numero ‘tay lisensia ti paltogmo. Nasurok a sangagasut a ribu a pisos ti linaon daytoy. Adda ited ni Dr. Sanglay a pusa a Persia. Isu ti ‘yasawam ken ni Dante. Paadduem ida. Pakalaglagipam kaniak. Ditoymo nga alaen ti paggatangmo iti kanenda. No bilang ta agtalawen ni Dante inton awanak metten, bay-am. Itedmo ti wayawayana. Ta dayta ti kapapatgan a gameng iti amin a parsua – tao man wenno ayup. Be a good boy always.
Uncle Edgar
Kapatgan a gameng - wayawaya - iti amin a parsua, tao man wenno ayup. Daytoy ti magustuanmi iti sarita.
Kastoy man ti kuna ti hurado: Balitok a kapanunotan mainaig iti beddeng ti tao ken ayup nangruna iti impakitana a kasasaad ni Angkel Edgar a kayat dagiti annakna nga agnaed iti pagtaraknan dagiti lallakay iti Amerika. Adu dagiti nakakaasi a nataengan nga awan ti wayawayada kadagiti pagtaraknan nga ur-urayenda lattan ti panangala ti Dios iti binulodda a biagda. Ngem sabali ni Angkel Edgar ta nagawid iti timmaudanna a daga ket ditoy a ninanamna ti wayawayana - ti daga a timmaudan ken pakaitabonanna.
Saluduak ti autor daytoy a sarita iti pannakaipateg ti ayup - ti pusa. Realistiko para kadakami 'tay pannakaitinnag ti pusa iti nangato a rangtay. Naipupok iti uneg ti maysa a sako ngem nagbiag pay laeng. 9 lives, kunadan sa itay iti pusa.
KEN NI PIDUT: DAGITI DATON ITI ANGEP
Siak ti maysa kadagidi paraisursor idi. Iligpitko latta kadagiti bautek idin no awan ti madanonmi ita balay. Kadagiti kasta nga aramidmi ti nakadanonak idi purok dita asideg ti Sidiran. Bassit a purok, lima, innem, pito ngata a balbalay. Kunam kadi, Barok, ket nauram daydi purok. Nagatapak a kapampanaw dagidi Hapon ta adda met nagnaan ti ligay indi tapok. Tssk, tssk, Barok, mapaluaak pay idi makitak. Agkaraibalangtad dagidi bangkayen, indi asideg dagidiay umas-asuk pay laeng a balay. Adda maysa a kamarin nay, indi asideg ti kadakkelan a balay a tinabla. Inasitgak ta amangan kunak no adda pay sibibiag.
Nii, ta adda agal-alang-ang indi sirok, ammom ti kamarin idi adda sirokna a pagaponan ti manok. Aya kunam, Barok, ta adda bangkay ti labang nga aso indi asideg ti ruangan. Daradara man. Ammom dagidi Sakang ken uray dagidi gerilia, pakipatpatayda ta asom idi ta naringgor ken agiyukom, kunada. Idi sumiripak, addada pay uk-uken a daradara sadiay. Inada ngata ti aso iti ruangan. Immad-adda di alang-ang indi rimmuok ti natnatay a nangingisit nga uk-uken. Titit, kunak, a, ta paruarek di uken a sibibiag.
Rimkuas di uken manipud indi ayanna kunam, sumari koma idi nalapsi a balatbat a kawayan a ngem di imsek. Nagal-alang-ang latta. Titit, kunak, latta, isu di, nasurotanna di ridaw, immay kaniak, agpilpilay ngem agkalkalawikiw ni loko.
Naan-anoka, aya, apo, kunak, sa inaprosak di ulona. Dinildilanna di dapanko Teddanaka met ti gubat, aya, apo, kunkunak a, ap-aprosak. Teddanatayo amin ti gubat, apo, kunkunak. Nalungpo, mayat ti panagkombinasion ti nangisit ken purawna. Kadayta koma darangidongna, naiban-uyat ti purawna. Adda pay puraw ita ngatuen ta matana, puraw pay ta gurongna ken pungto di ipusna.
Kaasika met, no awan mangpakan kenka, kunak, sa kinitak dagiti bangkay. Dagitan dagiti apom, bangkaydan, apo. Simmiplot iti isipko a patayek sa laengen ta di kakaasi. A ngem ana komat pangpatayak ket nabiag met, Barok? Pada a nabiag. Haan a gapu ta gubat, mangkettelak met iti biag ti awanan gaway iti pammatik a saanna a malasat ti gubat? Madi, di ngamin, Barok? Limmikudakon ta no patayek, kunak, di pay narangranggasak metten ngem dagiti Hapon, Barok? Makaammoka ketdin no kanemto dagiti bangkay kunak, a, ngem napaaligaggetak, Barok. Wen, a, no awan mangitabon kadagitoy, pagbiagton daytoy nga uken ida. Agbibinnadangdanto kadagiti sawi ken uwak sa sarunuento dagiti igges. Nagalang-ang lattan idi lumikudak. Nataliawko. Kitkitaennak, naliday di matana. Nakatugaw indi tapok ket agkalkalawikiw, uray la lugit-lugit di ipusnan. Diak naala ti immaddang, Barok. Ala, umayka ngaruden, kunak sa pinayapayak. Nii, timmaray di uken, Barok, kastaunay paragsitna a nanguli iti imak.
Ay, ket rugina pay laeng, ginuyodnan ti riknami. Rugi pay laeng ti sarita, nariknamin ti pannakaipateg ti maysa nga ayup, ti aso, ditoy. Limmikudakon ngem diak naala ti immaddang, Barok. Ala, umayka ngaruden. Napidpidut laeng ti aso, isu a napanaganan iti PIDUT. Ala, ket mabasayo dita ngato ti ibagbagami.
Daytoy ti sarita a nangiluges amin kadagiti sarita a nangtratar iti aso. Mabalin met a mangiluges amin kadagiti kinabalubalna. Naragsakkami amin kadagiti lima a napili a sarita ngem no adda man maysa a sarita a mangagas iti bannogmi, daytoyen. Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep. Kuna ni hurado: Ad-adda manen a bumaknang ti Literatura Ilokana babaen ti RFAAFIL gapu iti daytoy a sarita.
TAOKAYO LA NGA AGPAYSO
“Ne, da Sheryl ken ni Myan dagidiay, a,” nakunak iti kaunggak ket lalo a pinatademko ti panagdengngegko. Adda maysa a pasdek a nagbaetan ti Science Room nga ayanmi kadagiti padak nga ayup ken ti auditorium a pakaang-angayan ti programa dagiti agturpos iti maikanem. Nalawag unay a mangngegmi dagiti sasawenda iti programa. Saanmi laeng unay a maawatan dagiti dadduma a sasawenda agsipud ta paspasig met nga Ingles.
“Ngiawww, ngiawww,” insangitko. Agraduaren da Myan ken Sheryl. Saankonto idan a makitkita. Ni la unay Myan a nangtartaraken kaniak manipud pay kutingak.
Nalpasen ti programa idi immasideg ni Myan iti nakaipupokak. Umay ngatan agpakada, naisipko.
“Tagtagari, Angngingiw,” inyarasaas ni Myan idinto ta linukatanna ti serra ti tangkalko. Kinautnak nga inruar. Inubbanak ket napandagak dagiti medalia iti barukongna. Immudumodko met ti rupak iti puraw a kawesna a nagraduar.
“Uray second honors laeng ti naalak no agsublika la ketdin kaniak, Angngingiw,” intalangkiawna.
Nagtalangkiaw pay naminsan sakbay nga impisoknak iti backpackna. Nagtaltalnaak iti uneg ti bag iti agarup sangapulo ngata a minuto nga arintarayen a pannagna ni Myan.
“Ngiawww, ngiawww,” inyayugko idi ammok nga adayokamin iti pagadalan. Kayatko a sawen ket saanen a nasken nga ikarganak pay ni Myan iti bag agsipud ta nasaepkon ti pagawidak.
Narigat a suraten ti kastoy a sarita para kadakami. Simple ti sarita ngem nailaga amin dagiti ramen a sapulem mainaig iti topiko ken pagannurotan. Awan ti natay a tao wenno ayup iti sarita ngem saan a napukaw ti essem a mangleppas a mangbasa.
"Napintas ti Taokayo La Nga Agpayso gapu iti pannakaisuratna. Daytoy ti sarita a makunkuna a "show" wenno ipakpakitana laeng dagiti mapaspasamak. Dagiti agbasbasa iti makaammom a manganag iti maipakpakita." kuna ni hurado. "Saan a kas iti Manipud ken ni Proailurus.. a "tell" wenno ibagbagan daytoy ti mapaspasamak."
Magustuanmi ti panagpampanunot ti ayup ditoy. Ti ayup, agpampanunot nga ayup saan ket nga agpampanunot a kas maysa a tao. Isu ngarud a kunana: Taokayo La Nga Agpayso.
Apo Mannurat, agyamankami iti e-mailmo. Ngem ti man dawdawatenmi kenka ket daydiay anag, rason wenno mensahe a kayatmo nga iburay no apay a nasuratmo daytoy a saritam.
NI APO TACIO, NI LAMPANGOG, KEN NI MANOLING
NATARIMBANGON ni Manoling idi riingen ti amana iti agalas-tres ti malem. “Natayen ‘diay nuang ni Apongmo!” kinunana.
Napan iti bangir a balay ni Manoling. Nadatnganna dagiti uulitegna, ni Silin ken sumagmamano a babbarito a kaarrubada iti paraanganda Apo Tacio. Nakatugaw iti akimbaba a pangal ti agdanda. “Mangalakayo iti barreta ken pala ta umunakayon. Mangkalikayo iti nauneg nga abut iti abayna,” nagbanarbar ti boses ti lakay.
Pinagbatina da Manoling ken ti dua a babbarito. Pinatiliwna ti pukokna a kawitan ken dumalaga iti pagpukokan iti kulluobda. Bitbitda a nagpadaya, pati siliasi, rekado, lunglongan ken dua galon a basi. Pagat-siketen iti kauneg ti abut a kalkalien dagiti nadanonda. Sinango ni Tata Roming ken dagiti dua a babbarito ti nagluto iti abay ti kalapaw. Namrayan ni Apo Tacio ti nagpayubyob a nakatugaw iti ruangan ti kalapawna. Naliday. Di pay limnek ti init idi maipermida a magaburan ti tanem ni Lampangog. Idi laeng a timmakder ni Apo Tacio. Innalana ti tasa a pagkapkapeanna iti uneg ti kalapaw. Kinargaanna iti basi, sa immasideg iti tanem ti tarakenna. “Dios ti kumuyog, Lampangog. Aginanakan…” intanamitimna a bulon ti panangtuyagna ti basi iti tanem.
Makita met iti sarita ti pannakaipateg ti ayup. Ngem magustuanmi unay dagiti kultura ni Ilokano a nailaga iti daytoy a sarita. Nadungngo ni Apo Tacio iti tarakenna.
"Napnekak iti daytoy a sarita gapu iti kultura ni Ilokano nga impakitana," kuna ni hurado. "Kas koma kadaytoy nuang nga Ilokano a naglasat kadagiti tradisional nga initiation tapno agbalin a naan-anay a nuang nga Ilokano ken kas manakman a nuang ni Ilokano."
Simple a sarita ngem makapnek.
RESIBO
“IDI kalkalpas ti gubat, natiliw ni Sagad ket naiwaragawag iti intero nga Amianan a sakbay a mabitay, mabalin a mapan ti uray asino a napasaktanna tapno kumiddisda iti paset ti bagina no kayatda, ken mangala kadagiti sanikuada nga inag-agawna. Napan met ni tatangmo, saan a tapno kumiddis no di kitaenna no nabiag pay ni Benny. Segun, ‘ti pannaritana, idiay ti nakapaneknekanna iti kinaadu ti addaan iti nauneg a sakit ti nakem ken ni Sagad, dagiti kakabagian dagiti rinamesna a babbai, ken dagiti pinatpatayna nga awan basolda. Tumanayutoy kano dagiti tattao nga agkalikagum a gumeppas iti uray ania a paset ti bagina, mabalin a pangep-epda iti nakaro a pungtot a nagbalay iti kaungganda gapu ti kinaulpitna."
"Di pay ket awan nabatin a lasagna sakbay a nabitay?"
“Saan met ta impaisardeng kano dagiti mangiturturong iti punto nga saanen a nainkalintegan ti maar-aramid. Ngem ken ni tatangmo, nakunana kano iti unegna, ‘Awan basol daytoy a tao kaniak. Siak pay ketdi, a, ti adda utangna kenkuana ta gapu iti kabaliok nga inusarna, naisalakan ti pamiliak.’ Ti ketdi inaramidna, binirokna no adda idiay ni Benny. Anian a ragsakna idi makitana daytoy ngem napalalo idin ti kuttong ti kabalio. Intedda ti kabalio idi ipakitana ti resibo. Maasian iti kinakuttong ti kabalio ket dina maitured a sinakayan. Dua nga ili la ti kaadayo ti lugar a nangalaanna ti kabalio isu nga immabang iti kalesa a naglugananna ken sinaruno metten ti kabalio. Gapu iti ragsakna iti pannakaisubli ti kabaliona a rason ti nakaisalakanan ti pamiliana, inkarina kano iti dayta nga aldaw a dungdungnguenna agingga a pagsinaen ida ni patay.”
Napintas met daytoy a sarita. Ket kas kadagiti uppat a sarita, naipateg ken naidungdungngo met ti kabalio nga agbibiag. Apay ngata ngamin a no ipateg ti ayup iti naigiddiat a wagas wenno ipateg ti ayup a kas tao, katawaan ti sabali?
"Nabaked daydiay panangiparupa daydiay anak kadagiti mangkatkatawa iti pamiliada gapu iti saan a gagangay a pannakaipateg ti kabalioda," kuna ni hurado.
No idasig kadagiti uppat, daytoy laeng ti sarita a pinulinglingmi no apay a Resibo ti paulona. Ket, addayta a nadakamat iti nagustuanmi a paset ti sarita.
SABALI A CLUE: Uppat kadagitoy a mannurat ti saan pay a nangabak iti RFAAFIL iti major prize (1st agingga iti 5th). Tallo kadagitoy ti diak pay naam-ammo iti personal. Ti maikalima a mannurat ket agsublisublin a mangab-abak. Nangabak payen iti RFAAFIL Reader's Choice Award.
KALPASAN ti umuna a panaghurado, napilin dagiti kapintasan a sarita iti tao ken ayup iti 6th RFAAFIL [2007-2008]. Adtoy dagiti lima (5) a sarita a mapadayawan kadagiti duapulo ket pito (27) a naisalip ita a tawen.
Dagiti sarita: [Awan ti partikular a panagsaganadda]
Resibo
Ni Apo Tacio, Ni Lampangog, ken ni Manoling
Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep
Manipud ken ni Proailurus Aginggana ken ni Dante
Taokayo La Nga Agpayso
Saanmi pay a mabalin nga ibunannag ti kinasiasino dagiti mannurat ta madama a kedngan dagiti hurado no ania a pammadayaw ti gun-oden dagitoy a sarita. No ania kadagitoy a sarita ti mapadayawan iti umuna, maikadua, maikatlo, maikapat, ken maikalima a gunggona. Dagiti laeng mannurat kadagitoy a sarita ti makaammo a saritada dagita.
Kuna dagiti hurado a napipintas dagiti nakisalip, saan a nasayang ti bannog gapu kadagitoy a sarita. Maipagtangsit dagitoy a sarita iti pakasaritaan ti Literatura Ilokana. Ket wen, uray sikami, magustuanmi met dagitoy a sarita. Saanmi nga impagarup a naisangsangayan met gayam ti tema wenno topiko ti pasalip ta naikur-it dagitoy iti pannakaipateg dagiti ayup.
Pagyamananmi met dagiti amin a mannurat a nakisalip. Sapay koma ta saankayo a maum-uma nga agikur-it kadagiti gapuananyo. Nabayag koman a naiddepkami no awankayo a mangsinsindi kadakami. Nabayag koman a simmardengkami no awankayo a mangpakpakired kadakami.
CLUE: Taga-Region 1 amin dagiti mannurat. Tallo (3) ti taga-IN, maysa (1) ti taga-Baguio, ken maysa (1) ti taga-La Union.
MENSAHE: Iti mabiit, rummuaren ti kinasiasino dagiti mannurat kadagiti napili a daniw. Padaananyo! - RFAAFIL
NAPIPINTAS dagiti duapulo ket pito (27) a sarita iti 6th RFAAFIL ngem ti adatna, adda ngamin tema ti pasalip - sarita a maipanggep iti tao ken ayup. Daytoy a tema ti gapuna no apay a manabtuog ti kaaduan kadagiti naisalip. Nupay kasta, adda met pagsayaatan ti kinaadda iti maymaysa a tema ta ditoy a mapagdadasig a naimbag dagiti naisalip. Ditoy a makita ti kinabaked wenno kinaisangsangayan ti mapili a sarita.
Saankami a hurado a kas kanayon nga ibagami ken saanmi met nga impluensiaan ti pangngeddeng dagiti hurado ngem adtoy man nga ibinsabinsami dagiti bambanag tapno mapaggigiddiat dagitoy a naisalip.
TOPIKO WENNO TEMA
Kadagupan kadagiti naisalip, kaaduan kadagitoy ti nangtratar iti aso. Aso kontra aso ti labanan. Napintas ti innangat. Ditoy a makita ti nagdudumaan dagiti sarita ta agpapadada iti ramen. Wen, mabantilan a husto dagiti dadduma a naisalip maipanggep iti aso ta adu dagiti kalabanda. Kasanon no adda napimpintas a sarita a nangtratar iti aso? Ket adtoy nga ehemplomi ti sarita a Ballatinaw, Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep ken ti Tagnawa. Agpada a masarsarita laeng ti aso iti Ballatinaw ken iti Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep, ngem saanen a nalaokan iti sabali a topiko ti naud-udi no di ni Pidut, napidpidut nga aso, ti madakdakamat iti sibubukel a sarita. Adda bassiten nangitarayan daytoy iti immun-una. Napigsa ti kidag ti aso iti Ken ni Pidut. Ad-adayo met ti nangitarayan dagitoy dua a sarita iti maikatlo a sarita, ti Tagnawa. Simple laeng ti Tagnawa.
Agpapada a bannuar dagitoy nga aso kadagiti tallo a sarita. Kitaentayo man ngarud ti kinabannuar dagiti aso. Iti Ballatinaw, bannuar ni Ballatinaw nga aso iti maysa a tao wenno iti sangaamaan; iti Ken ni Pidut..., bannuar ti aso iti adu a tattao wenno iti sibubukel a pagilian; ket, iti Tagnawa, bannuar ti aso iti pannakasolbar ti maysa a krimen iti maysa a bario. Asino ngarud ita ti nadagdagsen ti timbangna?
Nakapappapati kadi dagiti eksena iti sarita? Wen, mapaspasamak dagitoy iti pudno a biag. Natay amin dagitoy nga asino iti naggibusan ti sarita, isu ngarud a nagbalin a bannuarda. Ngem apay ngata no sibibiag koma latta dagitoy nga aso iti sarita. A, ngem nadagdagsen ti gutadna (kadagiti agbasbasa) no matay ti ayup iti ud-udina. Dimi ammo ngem mapugtuanmi a matay dagiti aso iti rugi pay laeng dagiti sarita.
Sayang, ta no aso met ti sinurat pay ti sabali a mannurat, no dina maartapan dagitoy tallo a sarita, adda pay ngata labanna?
AGBIBIAG ITI SARITA
Kas naagapad iti pagannurotan, salip daytoy iti tao ken ayup. Ania kadi ti birbiroken dagiti hurado? Daydiay maipakita ti relasyon ti tao iti ayup wenno ti ayup iti tao. Mabalin kadi a kunami, a agpada koma iti billing dagitoy dua nga agbibiag iti sarita, 50% koma ti akem ti tao ken 50% met koma ti akem ti ayup? Adu dagiti napipintas a sarita, a, ngem no koma maiparang a drama daytoy a sarita iti entablado, limmabas laengen nga ekstra ti ayup. Sayang, ta uray ngata dagiti agbuybuya ket sapulenda wenno amangan ta dida pay nadlaw nga adda gayam akem ti ayup.
Daytoy ti pagamkanmi kadagiti ima dagiti hurado. Ta magustuanmi man ti sarita a Dagiti Tumatayab iti Sallukob ken Ti Buridek a Bullilising ti Buridek nga Ubing. Iti Dagiti Tumatayab..., adda laeng sangapangen a billit a naiparang iti sarita. Ket iti met Ti Buridek a Bullilising..., naaramat kadi laeng a simbolo ti ayup? Anian, ta no pay napintasda koma, mapidut ngata dagitoy dagiti hurado?
Ket kasano payen, no ad-adu met dagiti ayup nga agbibiag iti sarita kompara iti tao? Saan met a detalyado a nadakamat dagitoy iti pagannurotan, ngem addan sa pagdaksanna no saan a pantay ti pannakaaramat dagitoy sapsapulen nga agakem iti sarita.
POINT OF VIEW
Iti pannakaisurat ti sarita, agpuligos kadi ti kamera iti mata ti tao wenno iti mata ti ayup. Wen, patienmi a narigat nga aramaten ti punto de bista ti ayup. No dikami agbiddut, adda laeng ngata dua a sarita a nagaramat iti point of view ti ayup. Nakaam-amak daytoy banag. Kasano nga iparang ni mannurat dagiti pasamak iti panagkita ti ayup?
Ditoy a saluduanmi ti sarita a Taokayo La nga Agpayso, ken ti sarita maipanggep iti sunggo a Chong (no saankami a nagbiddut a daytoy ti sarita). Ngem iti panangbasam iti sarita, mapugtuamon ti nagdumaanda. Iti umuna, agpampanunot ti ayup a pusa a kas ayup idinto a ti maikadua ket agpampanunot sa ti ayup a sunggo a kas tao. Panagkunami laeng, narigat a talaga a suraten dagiti kakastoy a sarita. Dagiti laeng bangolan a mannurat ti makabael nga agsurat iti kastoy.
Dakkel ti pangitarayan ti sarita a Taokayo La... ta ti pusa ket saanna a mapanunot ti kaipapanan dagiti makitana nga aramid dagiti tao. Sabali met a sarita iti pusa ti Manipud ken ni Proailurus Agingga ken ni Dante ngem iti point of view ti tao a naggaraw daytoy a sarita. Saluduak ketdi dagitoy a sarita ta agpada a sibibiag dagiti pusa iti gibus ti sarita. Makita ti ayat ken naiparikna ti panangipateg ti tao iti pusa nga ad-addan sa a mapapaidaman iti ayat kompara kadagiti dadduma nga ayup ta kanayonda a madugdugsak.
KINAPATEG TI AYUP
Saan a nalaka nga ipakita a patpatgen ti tao ti tarakenna wenno ayupna. Wenno iparikna ti tao a patpatgenna ti ayup. Mabalin a mapagbiddutan pay ti sabali a tao ti ayat nga iruknoy ti tao iti ayup. Kas iti sarita a Resibo ta makatkatawaan ti sangapamilia gapu iti panangipateg ti ama dayta a pamilia iti kabaliona. Bugbugtong a sarita a nangtratar iti kabalio.
Nagustuanmi daytoy a sarita, ta iti rugi pay laeng, nariknamin ti ayat ti tao iti ayup. Addad'ta payen a maburburtiaankami iti paulo ti sarita no apay a Resibo. Kas man la agbuybuyakami iti Maala-ala Mo Kaya a kasta ti estilo a panagaramat iti paulona. No malagipmo ti resibo, malagipmo a kankanayon ti napateg a kabaliom. Saluduak ti sarita ta kasla pudno a padas daytoy iti biag ta uray iti pannakaitanem ti kabalio ket napateg unay ti impaay ti tao a mangipatpateg kenkuana.
Sabali pay ti sarita a ni Apo Tacio, Ni Lampangog, ken ni Manoling a nangtratar iti nuang. Ay-ayaten ti kaamaan ni Apo Tacio ni Lampangog a nuang ta dakkel ti naitulongna iti panagbiagda.
Ti laeng makunami iti bugas a sapsapulenmi nga ayat kadagiti sarita ket ti ayat koma ti tao iti ayup nga awan kondisionna. Ket iti sarita a nadakamatmi iti ngato kas iti Resibo, ay-ayaten kadi laeng ti ama ti pagtaengan daytoy kabalio gapu iti kinabannuar a naaramid ti kabalio kadakuada? Apay nga ayatenen ti anak dayta a pagtaengan daytoy a kabalio gapu iti naduktalanna a kinabannuar ti ayup kadakuada? Kasta kadi met ti kinaespesyal ni Lampangog iti pamilia ni Apo Tacio gapu kadagiti maitultulong daytoy?
Dudua wenno mabilbilang sa dagiti sarita a naipakita ti ayat ti tao iti ayup nga awan naipaay ti ayup a kinaimbag wenno kinabannuar iti tao. Daytoy ti Taokayo La... ken ti Manipud ken ni Proailurus... (no saankami a nagbiddut) nga agpada a nangtratar iti pusa.
Ala, ta adtoy man a dakamatenmi dagiti pattapattami a sarita a magustuan dagiti hurado iti tunggal ayup:
Aso - Ballatinaw, Tagnawa, Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep
Pusa - Taokayo La Nga Agpayso, Manipud ken ni Proailurus....
Baka - Lakan
Kabalio - Resibo
Nuang - Ni Apo Tacio, Ni Lampangog ken Ni Manoling
Billit - Dagiti Tumatayab iti Sallukob, Ti Buridek a Bullilising....
Pag-ong - Burabor
Sunggo - Ti Sunggo
No koma maysa laeng a sarita ti rummuar iti kada ayup, dagitoy ti magustuanmi nga ayup: Aso, Pusa, Kabalio, Nuang ken Billit. Padaananyo ti resulta ti pasalip iti sarita.
KALPASAN ti umuna a panaghurado, napilin dagiti kapintasan a daniw iti tao ken ayup iti 6th RFAAFIL [2007-2008]. Base iti pangngeddeng dagiti hurado, tallo (3) laeng a daniw ti mapadayawan kadagiti sangapulo ket dua (12) a daniw a naisalip ita a tawen.
Dagiti daniw: [Awan ti partikular a panagsaganadda]
Iti Kari ti Lunod: Sika ken Siak
Taguob
Tattao, Ay-ayup, Kinatao, Kinaayup: 3 Nga Imahen
Saanmi pay a mabalin nga ibunannag ti kinasiasino dagiti mannurat ta madama a kedngan dagiti hurado no ania a pammadayaw ti gun-oden dagitoy a daniw. No ania kadagitoy a daniw ti mapadayawan iti umuna, maikadua ken maikatlo a gunggona. Dagiti laeng mannaniw kadagitoy a daniw ti makaammo a daniwda dagita.
Kuna dagiti hurado a no man pay bassit dagiti nakisalip, saan a nasayang ti bannog ta adda tallo a dawa a naapit. Namsek dagitoy a daniw a maimaldit iti pakasaritaan ti Literatura Ilokana. Ket wen, uray sikami, magustuanmi met dagitoy a daniw.
Pagyamananmi met dagiti amin a mannurat a nakisalip. Sapay koma ta saankayo a maum-uma nga agikur-it kadagiti gapuananyo. Nabayag koman a naiddepkami no awankayo a mangsinsindi kadakami.
CLUE: Taga-Cagayan dagiti dua ken tubo ti Ilocos Norte a taga-QC itan ti maysa.
MENSAHE: Iti mabiit, rummuaren dagiti napili a kapintasan a sarita. Padaananyo! - RFAAFIL
MENSAHE: Dagitoy ket bukodmi a paliiw kas maysa nga esponsor, nanumo a mannurat ken gagangay nga agbasbasa kadagiti naisalip ita a tawen. Awan sabali a panggepmi no di laeng mangted iti sangkapirgis nga impormasion kadagiti naisalip ken mangted iti pagliwliwaanyo bayat iti panaguray iti resulta ti pasalip.
No adda man dagiti nagkamtudanmi, pagpaspasensiaandakami. Awan sabali a pampanunotenmi no di ti pagragsakan dagiti agbasbasa a sumangbay ditoy pagtaenganmi iti Internet, kangrunaanna daytoy blogmi. - RFAAFIL
BASSIT laeng dagiti naisalip a daniw maipanggep iti tao ken ayup para iti 6TH RFAAFIL [2007-2008]. Sangapulo ket dua amin dagiti daniw. No sikami ti agpili kadagiti daniw, adda dagiti magustuan wenno makursonadaanmi.
Iburaymi man ngarud no ania dagiti mapilimi. Dagitoy a daniw ti adda iti listaanmi: [Awan ti partikular a rason iti panagsaganadda.]
Daniw ni Manador Iti Bannawag – ni Kyran RoiBassit man ti nakidangadang iti benneg ti daniw, adda met makitami kadagitoy ti makuna a napintas a daniw. Ala, laglagipen a saankami a hurado. No anianto man ti pangngeddeng dagiti hurado, isu dayta ti masurot.
Good luck kadagiti amin a nakisalip.
KASTOY man ti nakunami iti napalabas a blogmi iti petsa nga Enero 25, 2008: "Adda ngata mangsurat iti manok, itik, pato, baboy? Adda ngata? Wen, adda ngata? Adda ngata mangsurat maipanggep iti aso, pusa, baka, nuang? Adda, wen, adda. Aduda? Puotem man ti sungbatmi iti daytoy a saludsod ta subliannakam’to no husto met laeng ti paliiwmi. Bay-am man ta i-blogminto no ania dagiti ayup iti tunggal maisalip."
Husto ngata ti pugtomi?
Tallo nga aldaw sakbay ti Enero 31, mabilbilang pay laeng dagiti naawatmi a sarita. Nakunami a bassit laeng a talaga ti makisalip a kas iti paliiwmi. Ngem nagbiddutkami iti panangipapan ta nagsasaruno met laeng dagiti naawatmi.
Adtoy nga iburaymi man dagiti ayup a trinatar dagiti duapulo ket innem a mannurat iti pakisalipda a sarita. Kadagiti dadduma, mapugtuamon a dagus no ania nga ayup ti topikoda base iti paulo laengen ti sarita.
Dagiti Tumatayab iti Sallukob – [Billit]
Ngem Kangrunaan Iti Amin Ket Ayat – [Aso]
Maya – [Billit]
Tagnawa – [Aso]
Seniora – [Baka]
Taokayo La Nga Agpayso – [Pusa]
Ni Ama Berto ken Ti Asona – [Aso]
Ken ni Pidut: Dagiti Daton iti Angep – [Aso]
Sangtuario – [Nuang]
Bentong – [Aso]
Burabor – [Pag-ong] Interesadoak man kadaytoy nga ayup. Nabuntog a magna ken dadduma pay. Kasano ngata nga ipakita mannurat ti sarita maipanggep iti tao ken pag-ong? Ania ngata ti nagunegna?
Ballatinaw – [Aso]
Ti Buridek a Bullilising ti Buridek nga Ubing – [Bullilising] Maysa pay daytoy a paginteresanmi. Ania ti akem ti bullilising iti tao, ti ubing? No ngamin bullilising kunam, kudkudemon ti ulom no ania ti suratem maipanggep iti daytoy nga ayup.
Manipud ken ni Proailurus Aginggana ken ni Dante – [Pusa]
Paraiso Iti Amianan – [Nagduduma nga ayup]
Puso – [Aso]
Dagiti Tumatayab iti Bantay Samat – [Tumatayab]
Pugaro – [Aso]
Ni Apo Tacio, Ni Lampangog, ken ni Manoling – [Nuang]
Da Anno ken Imul – [Aso]
Ti Sunggo – [Sunggo]
Ni Perlas – [Aso]
Lakan – [Baka]
Pingod: Ti Nuang ni Tata Limpio – [Nuang]
Iti Dandanin Maiddep a Lawag ken Panagbabawi – [Nuang]
Resibo – [Kabalio]
Husto ti pugtomi maipanggep kadagiti ayup a maisalip. Sapsapulemi dagiti ayup iti daytoy a saludsod: "Adda ngata mangsurat iti manok, itik, pato, baboy? Adda ngata? Wen, adda ngata?" Kastoy ti saludsodmi ta patienmi nga awan. Ket kastoy met ti saludsodmi pay: "Adda ngata mangsurat maipanggep iti aso, pusa, baka, nuang? Adda, wen, adda. Aduda?" Kitaem ita dagiti ayup kadagiti sarita ket nagkaaduda.
Apay ngata? Apay nga awan ti nangsurat iti manok, itik, pato, baboy ken dadduma pay? Apay a ti laeng ayup a trinatar dagiti mannurat ket dagiti ayup nga ibilangda a makatulong kadakuada iti rigat? Apay ngata a dagiti laeng ayup a nadekket iti relasyon ti tao kadakuada? Awan kadi maitulong ti manok, baboy, kalding, ikan, kdpy iti tao? Mabalin met a suraten 'tay maipanggep iti maysa a pamilia nga aglaklako iti ikan, baboy wenno manok? Wenno makitadi a manok? A gapu kadagitoy nga ayup ket immasenso ti biagda?
Naimbag ta adda pag-ong, bullilising ken dagiti billit a naisalip tapno adda sabali a maramanan. Iramantayo payen ti sunggo ken urayen ti kabalio.
Malagipmi ket ngarud ti bukodmi a padas. Adda idi inaywananmi a pakanen nga ikan iti uneg ti aquarium ta nagbakasion ti akin-kukua. Natay ti ikan iti panangaywanmi. Nasobraanmin sa a pinakan. Adu ti nasursuromi kalpasanna dayta. Napaneknekanmi a ti aglangoylangoy nga ikan iti uneg ti aquarium ket napintas gayam a mangikkat iti stress ti tao.
Ania nga ayup ti nagasat a mangabak ita a tawen 2008? Puotem ti kunami, Patgenmi a Reader, adda sigurado a mangabak nga aso kadakuada? Adda ngata laban ti pag-ong, ti bullilising wenno dagiti billit ken ti sunggo kadagiti aso, pusa, nuang, baka ken kabalio?
MENSAHE: No nagbiddutkami man iti insurat nga ayup a trinatar ni mannurat, dumawatkami iti pannakaawat. Inukagmi laeng ngamin ti umuna a paset ti sarita tapno mapugtuanmi a dagus no ania ti madakdakamat nga ayup. - RFAAFIL
Maikanem a tawenen ti RFAAFIL ngem ita laeng a kasla matikaw sa dagiti makisalip no kasano nga ipatulodda ti pakisalipda. Apay ngata? makunami man. Tinawenen daytoy nga ar-aramidenmi. Nupay kasta, adtoy nga ilawlawagmi man ti amin para kadagiti maseknan.
Iti koma lattan personal e-mail ti makisalip a suratanmi ti maseknan ngem inaramatna met daytoy blogmi nga ipatulod ti mensahena. Isu a kunami met a sungbatanmi ti saludsodna babaen met laeng iti daytoy a blog. Ken maysa pay, iti panagkitami ket saan a lehitimo ti e-mail nga inaramatna. Isu a nasisiaat no ditoy laengen a sumungbatkami.
Kastoy man ti mensahe: impatulodkon ti entrik. inaramatko ti email nga admin@rfaafil.com. ngem nagsubli a kastoy ti kunana - Delivery to the following recipient failed. madanaganak baka saan a dimmanon ti entrik sakbay ti ma-deadline.
Awan met problema dagiti dadduma nga agar-aramat iti admin@rfaafil.com. Nalabit adda laeng problema ti domain iti dayta a kanito ti panagipatulod wenno iti klase ti file nga impatulod ket saan nga awaten ti domain. Isu ngarud a kas kunami, aramaten ti dua nga e-mailmi (rfaafil@hotmail.com ken admin@rfaafil.com) tapno adda back-up ti pakisalipyo a sigurado a maawat daytoy. Ulitem koma nga ipatulod ti pakisalipmo, Awan (ti alias ti makisalip a nagsurat), ta urayenmi. Saanmi nga ammo no sarita wenno daniw ti impatulodmo.
Kayatmi metten nga ipakaammo a gagangayen a sukainanmi amin a naawatmi iti e-mail iti uneg ti petsa ti pasalip nangruna no umasidegen ti panaggibusna. Adda ngamin no kua dagiti e-mail a maiserrek iti junk wenno bulk mail. Isu a daytoy unay ti an-annadanmi a mapasamak. Nupay kasta, agyamankami iti panawenyo a mangidatag iti ania man a parikut tapno masolusionanmi.
Sikami ti kangrunaan a malidayan no saan a mairaman ti pakisalipyo. Saanmi a kayat a masayang laeng ti bannog ken ayatyo. Kitaenyo laeng ti listaan dagiti naisalip no nairaman ti pakisalipyo. No saan, agsuratkayo laeng kadakami. Agyamankami unay.
KITA’M kad’ laeng, nakaadayo gayamen ti RFAAFIL! Saanmi a namnamaen nga addakami gayamen iti maikanem a tawen. Dandani payen agtangep daytoy a pasalip (6th RFAAFIL). Innem laengen nga aldaw, addaytan ti maikapito. Saanen a napupuotan ti panaglabas ti tawen.
No kastoy a sanguenmi ti pasalip. Adu dagiti bambanag a malagipmi. Adu met dagiti mapaliiwmi. No pay ket dadduma, kasla makitkitami dagiti sumaruno a mapasamak. Kasla pay mapugtuanmi no ania dagiti dumteng kalpasan a maiwayat dagiti pangngeddengmi – kas iti panagpili iti tema wenno topiko ti sarita a matratar. Daytoy ngata ti kabayagan no kua a desisionanmi.
Sakbay a pilienmi ti tema wenno topiko a mapagsasalipan, panunotenmi nga umuna no alisto met laeng nga arakupen daytoy dagiti mannurat a pakaibilanganen dagiti agdadamo. Adu kadi met laeng ti masurat maipanggep iti dayta a tema? Nakasagana kadin dagiti mannurat a mangsurat iti daytoy? Kasano ti readership? Kasano ti kalawa ti okuparen daytoy a tema? Ken adu pay a saludsod.
Sarita maipanggep iti TAO KEN AYUP ti tema ita a panagpasalip. No ngata daytoy idi ti umuna a tema a mapagsasalipan iti damo a tawenmi, adda ngata nakisalip? Nalabit adda, wenno manmano wenno awan pay ketdi. Adu kadi ti mabalin a suraten iti daytoy a topiko? Sisasagana kadin dagiti mannurat a mangsurat iti daytoy a topiko? Saan kadi a nairuam a kanayon ni mannurat a tao latta ti agbibiag iti sinuratna? Ania ngata no sarita a maipanggep iti ayup laeng, adda wenno adu ngata ti masurat? Isu nga idi aramatenmi ti tema nga ayat, saanmi a linimitaran ti ayat iti pagitan laeng ti baro ken balasang tapno ad-adu met laeng ti pagrikosan dagiti mannurat.
Napateg ti tema kadakami. No apay? Tapno napimpintas kunami ti panagsasangdo dagiti makisalip. No saankami a nagbiddut iti panangipagarup, mabalin kadi a kunami a dakami ti nangirusat iti pasalip iti sarita nga agaramat iti maymaysa a tema? Ta mariknami la unay no kasta a disidirenmi no ania ti maaramat a tema, kunaemi no kua, ania ngata no saanmi a limitaran dagiti maisalip gapu iti tema? Isu ngarud nga agtultuloy latta nga ipudosanmi ti kayat dagiti agbasbasa a basaen, dagiti mannurat a suraten.
Iti 6th RFAAFIL, mariknami a manmano ti makisalip gapu iti tema wenno topiko. Nasapa pay a sawen ngem daytoy ti mapattapattami. Nupay kasta, adu man wenno bassit dagiti maisalip, basta maparuarmi ti anag ti tema a sapsapulenmi, umanay unayen. Dakkelen a pakaragsakanmi. Umanayen a masurat ti sarita a maisagut kadagiti annak ni Saluyot.
Adda metten napalabsanmi a naisalip ita a magustuanmi. Ngem addayta metten ti umip-ipus a saludsodmi no makapasa met laeng daytoy iti pagrukodan dagiti hurado. Ta no dadduma, mabutengkami payen, ta pumudno no kua ti atapmi. Sikami ti umuna a malidayan no matnag ti naisalip gapu laeng kadagiti saan a naigaggagara a panagerrado.
Adda ngata mangsurat iti manok, itik, pato, baboy? Adda ngata? Wen, adda ngata? Adda ngata mangsurat maipanggep iti aso, pusa, baka, nuang? Adda, wen, adda. Aduda? Puotem man ti sungbatmi iti daytoy a saludsod ta subliannakam’to no husto met laeng ti paliiwmi. Bay-am man ta i-blogminto no ania dagiti ayup iti tunggal maisalip.
Dakkel ti pakainaigan ti topiko wenno tema ti sarita iti bilang dagiti makisalip. Ita a maikanem a tawen ti pasalip, mariknami a nakisang dagiti makisalip gapu iti mapagsasalipan. Sapay koma ta nagbiddutkami iti panangipapan.
Ita, pampanunotenmi manen no ania ti tema wenno topiko a maaramat iti sumaruno a tawen. Iti pannakairugi manen ti sumaruno a panagpasalip, ikarkararagmi a sapay koma ta madanonmi pay ti sabali pay nga innem a tawen.
